büyük

Turski

Izgovor

• IPA: [byˈjyc]
• Hifenacija: bü-yük

Etimologija

• Od osmanlijskog turskog بیوك (büyük, "velik") < prototurskog *bedük ("velik") od *bedü- ("narasti velik").

Pridjev

büyük (komparativ: daha büyük, superlativ: en büyük)

1. velik

   Hiç böyle büyük kedi görmemiştim. — Nikad nisam vidio/la tako veliku mačku kao ova

   Sinonimi: iri

   Antonimi: küçük, ufak

2. star

   Dayım annemden büyük. — Moj ujak je stariji od moje majke.

   Sinonimi: yaşlı, ihtiyar

   Antonimi: genç, küçük

3. stariji od drugog u starosti ili seniorskom položaju

   Büyük teyzem bu sabah bize geldi. — Moja starija tetka došla je kod nas jutros.

   Antonimi: küçük

4. (figurativno) važan, značajan

   Bugün büyük gün! — Danas je veliki dan!

   Sinonimi: önemli

   Antonimi: önemsiz, küçük

Deklinacija

büyük

Prezent
	Pozitiv - izrični oblik	Pozitiv - upitni oblik		Negativ - izrični oblik	Negativ - upitni oblik
ben (jesam)	büyüğüm	büyük müyüm?	ben (nisam)	büyük değilim	büyük değil miyim?
sen (jesi)	büyüksün	büyük müsün?	sen (nisi)	büyük değilsin	büyük değil misin?
o (jeste)	büyük(tür)	büyük mü(dür)?	o (nije)	büyük değil(dir)	büyük değil mi(dir)?
biz (jesmo)	büyüğüz	büyük müyüz?	biz (nismo)	büyük değiliz	büyük değil miyiz?
siz (jeste)	büyüksünüz	büyük müsünüz?	siz (niste)	büyük değilsiniz	büyük değil misiniz?
onlar (jesu)	büyük(ler)	büyük mü? / büyükler mi?	onlar (nisu)	büyük değil(ler)	büyük değil(ler) mi?
Prosto prošlo
	Pozitiv - izrični oblik	Pozitiv - upitni oblik		Negativ - izrični oblik	Negativ - upitni oblik
ben (bio sam)	büyüktüm	büyük müydüm?	ben (nisam bio)	büyük değildim	büyük değil miydim?
sen (bio si)	büyüktün	büyük müydün?	sen (nisi bio)	büyük değildin	büyük değil miydin?
o (bio je)	büyüktü	büyük müydü?	o (nije bio)	büyük değildi	büyük değil miydi?
biz (bili smo)	büyüktük	büyük müydük?	biz (nismo bili)	büyük değildik	büyük değil miydik?
siz (bili ste)	büyüktünüz	büyük müydünüz?	siz (niste bili)	büyük değildiniz	büyük değil miydiniz?
onlar (bili su)	büyüktü(ler)	büyük müydü(ler)?	onlar (nisu bili)	büyük değildi(ler) / değil(ler)di	büyük değil miydi(ler)?
Neoosvjedočen / neizravno prošlo
	Pozitiv - izrični oblik	Pozitiv - upitni oblik		Negativ - izrični oblik	Negativ - upitni oblik
ben (bio sam)	büyükmüşüm	büyük müymüşüm?	ben (nisam bio)	büyük değilmişim	büyük değil miymişim?
sen (bio si)	büyükmüşsün	büyük müymüşsün?	sen (nisi bio)	büyük değilmişsin	büyük değil miymişsin?
o (bio je)	büyükmüş	büyük müymüş?	o (nije bio)	büyük değilmiş	büyük değil miymiş?
biz (bili smo)	büyükmüşüz	büyük müymüşüz?	biz (nismo bili)	büyük değilmişiz	büyük değil miymişiz?
siz (bili ste)	büyükmüşsünüz	büyük müymüşsünüz?	siz (niste bili)	büyük değilmişsiniz	büyük değil miymişsiniz?
onlar (bili su)	büyükmüş(ler)	büyük müymüş(ler)?	onlar (nisu bili)	büyük değilmiş(ler) / değil(ler)miş	büyük değil miymiş(ler)?

Izvedenice

• büyükçe
• büyüklük

Složenice

• büyükanne
• büyükbaba

Imenica

büyük (akuzativ büyüğü, množina büyükler)

1. Starija osoba

   Büyüklerimin ellerinden, küçüklerimin gözlerinden öperim. — Ljubim ruke onih starijih od mene, i oči onih mlađih od mene. (Vrlo popularan izraz za upućivanje pozdrava gužvi ljudi, posebno članovima porodice od kojih je govornik udaljen.)

   Sizce otobüslerde büyüklere yer vermeli miyiz? — Mislite li da bismo trebali ustupiti mjesta starijima u autobusima?

   Sinonimi: yaşlı, ihtiyar

   Antonimi: küçük, genç

Deklinacija

Deklinacija: büyük

	Jednina (tekil)	Množina (çoğul)
Nominativ (yalın)	büyük	büyükler
Akuzativ (belirtme)	büyüğü	büyükleri
Dativ (yönelme)	büyüğe	büyüklere
Lokativ (bulunma)	büyükte	büyüklerde
Ablativ (ayrılma)	büyükten	büyüklerden
Genitiv* (tamlayan)	büyüğün	büyüklerin
Instrumental* (vasıta)	büyükle	büyüklerle

* Genitiv i instrumental ne smatraju se padežima u turskoj gramatici

S prisvojnim zamjenicama

benim (moj)	Jednina (tekil)	Množina (çoğul)
Nominativ (yalın)	büyüğüm	büyüklerim
Akuzativ (belirtme)	büyüğümü	büyüklerimi
Dativ (yönelme)	büyüğüme	büyüklerime
Lokativ (bulunma)	büyüğümde	büyüklerimde
Ablativ (ayrılma)	büyüğümden	büyüklerimden
Genitiv* (tamlayan)	büyüğümün	büyüklerimin
Instrumental* (vasıta)	büyüğümle	büyüklerimle
senin (tvoj)	Jednina (tekil)	Množina (çoğul)
Nominativ (yalın)	büyüğün	büyüklerin
Akuzativ (belirtme)	büyüğünü	büyüklerini
Dativ (yönelme)	büyüğüne	büyüklerine
Lokativ (bulunma)	büyüğünde	büyüklerinde
Ablativ (ayrılma)	büyüğünden	büyüklerinden
Genitiv* (tamlayan)	büyüğünün	büyüklerinin
Instrumental* (vasıta)	büyüğünle	büyüklerinle
onun (njen/njegov)	Jednina (tekil)	Množina (çoğul)
Nominativ (yalın)	büyüğü	büyükleri
Akuzativ (belirtme)	büyüğünü	büyüklerini
Dativ (yönelme)	büyüğüne	büyüklerine
Lokativ (bulunma)	büyüğünde	büyüklerinde
Ablativ (ayrılma)	büyüğünden	büyüklerinden
Genitiv* (tamlayan)	büyüğünün	büyüklerinin
Instrumental* (vasıta)	büyüğüyle	büyükleriyle
bizim (naš)	Jednina (tekil)	Množina (çoğul)
Nominativ (yalın)	büyüğümüz	büyüklerimiz
Akuzativ (belirtme)	büyüğümüzü	büyüklerimizi
Dativ (yönelme)	büyüğümüze	büyüklerimize
Lokativ (bulunma)	büyüğümüzde	büyüklerimizde
Ablativ (ayrılma)	büyüğümüzden	büyüklerimizden
Genitiv* (tamlayan)	büyüğümüzün	büyüklerimizin
Instrumental* (vasıta)	büyüğümüzle	büyüklerimizle
sizin (vaš)	Jednina (tekil)	Množina (çoğul)
Nominativ (yalın)	büyüğünüz	büyükleriniz
Akuzativ (belirtme)	büyüğünüzü	büyüklerinizi
Dativ (yönelme)	büyüğünüze	büyüklerinize
Lokativ (bulunma)	büyüğünüzde	büyüklerinizde
Ablativ (ayrılma)	büyüğünüzden	büyüklerinizden
Genitiv* (tamlayan)	büyüğünüzün	büyüklerinizin
Instrumental* (vasıta)	büyüğünüzle	büyüklerinizle
onların (njihov)	Jednina (tekil)	Množina (çoğul)
Nominativ (yalın)	büyüğü büyükleri	büyükleri
Akuzativ (belirtme)	büyüğünü büyüklerini	büyüklerini
Dativ (yönelme)	büyüğüne büyüklerine	büyüklerine
Lokativ (bulunma)	büyüğünde büyüklerinde	büyüklerinde
Ablativ (ayrılma)	büyüğünden büyüklerinden	büyüklerinden
Genitiv* (tamlayan)	büyüğünün büyüklerinin	büyüklerinin
Instrumental* (vasıta)	büyüğüyle büyükleriyle	büyükleriyle

* Genitiv i instrumental ne smatraju se padežima u turskoj gramatici

Također pogledajte

• büyümek